Στην ψυχολογία της υγείας δίνεται μεγάλη έμφαση στην εξέταση του συνόλου των προσωπικών βιολογικών, ψυχολογικών και κοινωνικών παραγόντων που επηρεάζουν την υγεία ενός ανθρώπου, έτσι ώστε να μπορεί ένας άνθρωπος να θωρακίσει την υγεία του ή να διαχειριστεί καλύτερα την πορεία της θεραπείας εφ’όσον έχει ασθενήσει, ενώ επικεντρώνεται τόσο στις ψυχολογικές ασθένειες όσο και στις ψυχολογικές συνέπειες χρόνιων νοσημάτων (καρδιοαναπνευστικές νόσοι, καρκίνοι, διαβήτη, υπέρταση, σπάνια νευροεκφυλιστικά σύνδρομα κλπ), χρόνιου πόνου και πένθους.

Η ψυχολογία υγείας αντιμετωπίζει τον ασθενή ολιστικά. Στόχος της είναι να απομακρυνθεί από το γραμμικό μοντέλο υγείας και ισχυρίζεται ότι η ασθένεια μπορεί να προκληθεί από ένα συνδυασμό παραγόντων:

• βιολογικών (π.χ. ιός)
• ψυχολογικών (π.χ. συμπεριφορές, πεποιθήσεις),
• Κοινωνικών (π.χ. απασχόληση).

Η ψυχολογία υγείας μπορεί να βοηθήσει τον ασθενή:

• Να αλλάξει τον αρνητικό τρόπο σκέψης που προκαλεί μια χρόνια νόσος (πχ απαισιοδοξία για το μέλλον).
• Να διαχειριστεί τα έντονα συναισθήματα, όπως θλίψη, άγχος και θυμό.
• Να βάλει στόχους για το μέλλον, να ενθαρρυνθεί στην αποκατάσταση της κίνησης και του ρόλου του.
• Να δεχθεί τη διάγνωση και να προσαρμόσει ανάλογα τη ζωή του.
• Να θεραπεύσει τυχόν ψυχολογικές διαταράξεις που συχνά εμφανίζονται μαζί με τη νόσο, π.χ. φοβίες, κατάθλιψη, κρίσεις πανικού κλπ.
• Να προετοιμαστεί ψυχολογικά πριν από αγχώδεις ιατρικές επεμβάσεις/εξετάσεις (π.χ χειρουργικές επεμβάσεις, ακτινοθεραπεία, χημειοθεραπεία κλπ.).
• Να επικοινωνεί με πιο αποδοτικό τρόπο τη ψυχική οδύνη που αισθάνεται στα μέλη της οικογενείας του.